Vandaag is het 15 jaar geleden dat mijn lieve moedertje overleed!
Ze zou 94 jaar geworden zijn op 23 mei 2021.
____________
Ze was een lieve, zorgzame, vrolijke en sterke vrouw en moeder. Ze werd weduwe op 46-jarige leeftijd en had toen nog 3 kinderen thuis. Ze heeft zich er doorheen geslagen omdat zij haar nodig hadden, want natuurlijk was haar wereld ingestort op het moment dat mijn vader zo plotseling overleed.
Ze werd op gang gehouden, maar na verloop van tijd wilde ze zelf ook weer proberen om leuke dingen te doen. Ze ging vele jaren met mijn schoonouders mee op vakantie, later met een vriendin. Ze ging dagjes uit en toen de jongste de deur uit was ging zij op een zangkoor en een kaartclub. Een lieve zwager haalde haar dan op en bracht haar weer netjes thuis.
Ze kwam regelmatig een paar dagen bij ons of bij mijn andere zus logeren. We namen haar mee als we dagjes weggingen en ook op vakantie waarvan 5x naar Gran Canaria waar ze heel erg van genieten kon want ze was een zonaanbidster.
Haar laatste jaren waren helaas echt niet leuk. De diagnose Ziekte van Parkinson kreeg ze al toen ze 64 was, en ze nam op een bepaald moment afscheid van het zangkoor, haar stem ging achteruit. En nog wat later van de kaartclub. Ze kon geen kaarten meer vasthouden. Haar eigen beslissingen.
Een leuke anekdote is wel dat ze altijd met Kerst broden voor ons bakte, naar haar eigen recept kregen we witbrood en rozijnenbrood. Toen ze nog niet goed was ingesteld met de medicijnen trilden haar handen heel erg. En omdat ze moest kneden werd dat haar te zwaar.
Toen mijn zoon zei… “Goh Oma, dat is toch juist handig… u hoeft alleen maar uw handen in het deeg te stoppen, de rest gaat dan wel vanzelf” kon ze daar hartelijk om lachen. Want humor had ze en hield ze ook tot het eind.
In 2001 verhuisde ze, met haar eigen toestemming -ze vond zelf ook dat ze beter niet meer alleen kon wonen- van het huisje waar ze vanaf 1954 had gewoond, naar het verzorgingstehuis/bejaardentehuis van haar keuze. Ze had een zonnig appartementje, een keukentje en badkamer ter beschikking. Tegenover haar zus die met haar man in die buurt woonde. Het was een brede straat met tramrails in het midden, maar ze konden toch nog net naar elkaar zwaaien. We kochten nieuwe meubeltjes en op een paar dingen na werden de 2 kamers opnieuw ingericht. Ze vond het allemaal prachtig. En ze was daar best gelukkig!
Maar na een tijdje sloeg de Parkinson-dementie toe en was ze vaak erg in de war en verloor de structuur van de dag.
Helaas werd er in dat huis uiteindelijk helemaal niet zo goed voor haar gezorgd. Op een dag, juli 2003, was ze heel erg ziek. Op ons aandringen werd de huisarts van het tehuis gebeld, maar die kon pas de volgende dag komen. Hij constateerde toen een delier waarschijnlijk ten gevolge van een blaasontsteking.
Hij belde me toen hij nog bij haar was en zei dat hij 2 dingen kon doen:
1. Ons adviseren lief voor haar te zijn… ???
2. Of haar insturen in een ziekenhuis…
Boos dat ik was… over dat lief voor haar zijn… dat waren we altijd al, maar in dit geval zou ze dan doodgaan… Waarop hij constateerde dat ik blijkbaar “nog niet klaar was om mijn moeder los te laten”. Wat een opmerking. Wie is daar ooit wel klaar voor? Dus ze werd opgenomen in het ziekenhuis.
Ze bleek angstwekkend ernstig uitgedroogd, werd ‘opgelapt’ en helaas… ze moest na 10 dagen weer terug naar dat tehuis. Daarna is ze nooit meer opgeknapt.
Vanaf die tijd werd ze overdag verzorgd op de afdeling Begeleid Wonen. Maar wat een fijne oplossing leek was het niet. Medicijnen werden vergeten, de mensen werden onverschillig behandeld, drinken werd weggehaald als ze het niet snel genoeg opdronk, men liet haar en ook andere mensen knoeien met hun eten en zo kan ik nog wel even doorgaan.
In september 2003, kwam ze met een gebroken heup weer in het ziekenhuis te liggen en moest geopereerd worden, zouden we daar geen toestemming voor geven dan zou ze nooit meer kunnen zitten en heel veel pijn houden.
Een vreemd en mistig gebeuren want ze kon echt niet meer staan en lopen, alleen zitten in een rolstoel en liggen in bed. Niemand nam de verantwoording voor dit ongeluk… niemand wist (?) wat er was gebeurd. Ik merkte het ook pas op zondag, zeker een paar dagen later dan het gebeurd moest zijn. Mogelijk hebben ze haar op het toilet gezet, haar alleen gelaten, heeft ze geprobeerd om op te staan en is ze toen gevallen. Maar dat blijft gissen…
Met veel inspanningen is het gelukt dat ze heel kort daarna kon verhuizen en opgenomen worden in Zorgcentrum Bernardus in Amsterdam. Ze kwam daar op de gesloten afdeling, waar ook mijn schoonmoeder, die Alzheimer had, voor die tijd een klein jaar had gewoond. En als je al van een goede ervaring in een verpleegtehuis kunt spreken hadden wij die toen in ieder geval wel. Iedereen was even lief. Ze had geen eigen kamer meer, maar sliep met 6 mensen op een zaal. Natuurlijk ging ze steeds meer achteruit. In het begin kon ze bijvoorbeeld nog wel zelf eten, maar dat en allerlei andere vaardigheden werden minder en minder, tot ze niets meer kon.
Deel 2 volgt later anders wordt dit logje veel te lang…
Iris Papilio - Regenboogvlinder 